Γ. Χριστοφορίδης - Η εν Ελλάδι αιολική βιομηχανία και το Κοινοτικό Δίκαιο
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Κατηγορία: Άρθρα
- Εμφανίσεις: 527
Η εν Ελλάδι αιολική βιομηχανία και το Κοινοτικό Δίκαιο
Μετά από εννέα έτη άπνοιας
έπνευσε άνεμος στην Commission
Γεώργιος Χριστοφορίδης
δικηγόρος, μέλος ΔΣ Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας
24/2/2023
1. Πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) απέστειλε προς την ελληνική κυβέρνηση Αιτιολογημένη Γνώμη, με την οποίαν επισημαίνει ότι η ανάπτυξη των τεχνικών συστημάτων εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας στη χώρα εξακολουθεί να παραβιάζει το κοινοτικό δίκαιο. Η αποστολή αιτιολογημένης γνώμης αποτελεί το δεύτερο στάδιο της προβλεπόμενης από τη Συνθήκη διαδικασίας παραπομπής κράτους μέλους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για ζητήματα παραβίασης του κοινοτικού δικαίου. Το πρώτο στάδιο συνίσταται στην αποστολή Προειδοποιητικής Επιστολής. Στην ελληνική περίπτωση, το στάδιο αυτό εκπληρώθηκε πριν από εννέα ολόκληρα έτη. Ας θυμηθούμε το εν συνόψει περιεχόμενο της Προειδοποιητικής Επιστολής, την οποίαν η Commission απέστειλε το έτος 2014 στην κυβέρνηση :
Α) Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ) του 2008 παραβιάζει:
- την Οδηγία 2001/42/ΕΚ, διότι η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεών του (ΣΜΠΕ) δεν περιέχει τις πληροφορίες που η Οδηγία αυτή προβλέπει ως υποχρεωτικές, όπως π.χ. τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των περιοχών Νατούρα 2000 που ενδέχεται να επηρεασθούν από αυτό, καθώς και τις σωρευτικές του επιπτώσεις στο περιβάλλον,
- την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, γνωστή ως Νατούρα 2000, επειδή η Στρατηγική ΜΠΕ αυτού παρέλειψε να προβεί σε «δέουσα εκτίμηση» των επιπτώσεών του στις περιοχές Νατούρα 2000 της Ελλάδας, την οποίαν δέουσα εκτίμηση επιβάλλει ως υποχρεωτική η Οδηγία.
Με άλλα λόγια, η Επιτροπή διετείνετο ότι η Ελλάδα ενέκρινε το ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ, δίχως να έχει βεβαιωθεί ότι αυτό δεν θα βλάψει τις προστατευόμενες περιοχές.
Β) Η αδειοδότηση συγκεκριμένου αιολικού πάρκου εντός Ζώνης Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ) στο όρος Όχη της Εύβοιας παραβιάζει την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, διότι δεν είχαν εκτιμηθεί οι σωρευτικές αυτού επιπτώσεις με άλλα παρόμοια έργα στην περιοχή και επομένως οι ελληνικές αρχές δεν είχαν βεβαιωθεί, όπως απαιτεί η Οδηγία, ότι το πάρκο αυτό δεν θα υπονομεύσει την ακεραιότητα της ΖΕΠ.
Γ) Η αδειοδότηση αιολικών πάρκων στην Κρήτη παραβιάζει την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ, διότι επισυμβαίνει δίχως να εκτιμώνται οι σωρευτικές τους επιπτώσεις στις προστατευόμενες περιοχές.
2. Ας παρακολουθήσουμε τώρα τι συνέβη στο χρονικό διάστημα των εννέα ετών, που μεσολάβησε από την αποστολή της ανωτέρω Προειδοποιητικής Επιστολής, μέχρι τη διατύπωση της περί ης ο λόγος Αιτιολογημένης Γνώμης της Commission:
Κατ’ αρχάς, ολόκληρη η Νότια Εύβοια κατέστη «αιολική Πτολεμαΐδα» και δη με τη σφραγίδα του ανωτάτου ακυρωτικού Δικαστηρίου της χώρας, το οποίο «εξαφάνισε» από το εθνικό δικαιοδοτικό τοπίο την προειδοποιητική επιστολή. Όμως, ακόμη και τη νύκτα, το πανταχού παρόν, παλλόμενο κόκκινο βιομηχανικό φως των εκατοντάδων ανεμογεννητριών, που πολιορκεί τους οικισμούς της Καρυστίας, βγάζει στο φως τη βιομηχανική της τραγωδία.
Αλλά δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνον περί της Νοτίου Ευβοίας, για την οποίαν υπενθυμίζουμε με σημασία, ότι εβίωσε και την καταστροφή του βορεινού δασοσκεπούς σιαμαίου αδελφού της, από μία «ανεμπόδιστη» πυρκαγιά.
Με βάση συγκεκριμένες, εξόχως αντιεπιστημονικές διατάξεις του αντικοινοτικού ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ, οι οποίες προωθούν εκ του αφανούς υπέρμετρη βιομηχανική συγκέντρωση ανεμογεννητριών στα πλέον άθικτα φυσικά τοπία της χώρας, όπου ευρίσκεται και το βιογενετικό της απόθεμα, σημειώθηκε φρενίτιδα αδειοδότησης αιολικών πάρκων σε όλους τους ελληνικούς τόπους Νατούρα 2000, γιά να το διατυπώσουμε εκλαϊκευμένα.
Μεταξύ όλων των περιπτώσεων τέτοιων έργων, δεν απαντάται ούτε μία, κατά την οποία να διαπιστώνονται σημαντικές επιπτώσεις (στον προστατευόμενο τόπο), ώστε να ενεργοποιηθούν/εφαρμοσθούν οι διατάξεις της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ περί λήψεως αντισταθμιστικών μέτρων, «προκειμένου να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Νατούρα 2000» [ άρθρο 6 παρ. 4 της Οδηγίας].
Μα ακριβώς περί αυτού πρόκειται! Περί της διασφάλισης της συνοχής, του ελληνικού τμήματος του ιδρυθέντος από την Οδηγία ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου «Νατούρα 2000», το οποίο ελληνικό τμήμα, κατά την εκτίμηση του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, έχει ήδη απωλέσει τη συνοχή του, ως αποτέλεσμα του ανορθολογικού σχεδιασμού της ελληνικής Πολιτείας και της ακατανόητης από μέρους της προσφοράς σκανδαλωδών προνομίων στην αιολική βιομηχανία, σε βάρος των πυρήνων του εθνικού και κατ’ επέκταση κοινοτικού φυσικού κεφαλαίου.
Εντάξει, αντιλαμβανόμεθα ότι η καταστροφική αλλοίωση του πολυσχιδούς και μοναδικού σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη εθνικού τοπίου, εξ αιτίας της εξάπλωσης της βαρειάς βιομηχανίας του ανέμου, προφανώς δεν ενδιαφέρει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή οποιοδήποτε άλλο όργανο της Ένωσης. Αλλά το γεγονός ότι η περίφημη αρχή της αποτελεσματικότητας του κοινοτικού δικαίου, η οποία επιβάλλει στα κράτη μέλη πολυεπίπεδες υποχρεώσεις, απομειώνοντας την εθνική τους κυριαρχία χάριν της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δεν εφαρμόσθηκε εν προκειμένω, ώστε να αποτραπούν στην Ελλάδα τετελεσμένα σε βάρος του κοινοτικού δικαίου, αυτό είναι ακατανόητο.
3. Κατόπιν των ανωτέρω, προκύπτουν μοιραίως τα ακόλουθα ερωτήματα :
- Για ποιο λόγο χρειάσθηκαν εννέα ολόκληρα έτη, για να θυμηθεί η Επιτροπή την ελληνική παραβίαση του κοινοτικού δικαίου, την οποίαν η ίδια είχε διαπιστώσει;
- Είναι τυχαίο το ότι η Αιτιολογημένη Γνώμη της απευθύνθηκε στην ελληνική κυβέρνηση λίγο πριν αυτή αναθεωρήσει το ΕΠΧΣΑΑ-ΑΠΕ ;
- Μήπως η πρωτοφανής αυτή καθυστέρηση σχετίζεται με τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες;
- Τις απαντήσεις τις αφήνουμε στο ελληνικό τμήμα της Κοινωνίας των Πολιτών.
Γεώργιος Χριστοφορίδης
